In the Belly of the Whale

Aan de hand van kunstwerken en -objecten worden veranderingen in betekenis, receptie en de toepassing van kunst door de tijd heen in kaart gebracht. In In the Belly of the Whale staan vragen centraal over hoe een kunstwerk verbonden is met een bepaald historisch moment en hoe de veranderlijke manieren en momenten waarop een werk getoond wordt de betekenis beïnvloeden. Of in andere woorden: bezitten beelden en artefacten een eigen betekenis, of zijn ze van zichzelf instabiel en beïnvloedbaar door hun situatie en door het kunstinstituut?

Door receptie en herkomst centraal te stellen worden kunstwerken, artefacten en hun traject door de tijd heen tegen elkaar uitgespeeld als in een nevelkamer, het twintigste-eeuwse wetenschappelijk instrument dat de beweging van deeltjes traceert en zichtbaar maakt. Toespelend op het vermogen van de nevelkamer om beweging en transformatie vast te leggen, kunnen de tentoongestelde werken gezien worden als ‘objecten’ die in hun beweging zijn vastgelegd. Het zijn beelden die via hun eigen dynamiek machtsstructuren, geschiedschrijving, nalatenschap en andere vormen van verborgen epistemologisch geweld laten zien.

Objecten worden niet alleen door de realiteit vormgegeven, maar kunnen zelf ook actieve nieuwe werkelijkheden creëren. Eén onderdeel van de tentoonstelling legt dit fenomeen bloot aan de hand van de affectieve kracht van kunst en het wetenschappelijke ideaal van controleerbaarheid. Hier doemt de figuur van Jean-Martin Charcot op, een neurowetenschapper die een grote rol speelde in de studie naar hysterie als medische aandoening. In deze context zijn de fotografische taxonomieën die hij als bewijsstukken maakte van belang. Zijn onderzoek ligt ten grondslag aan hedendaagse gezichtsherkenningstechnieken en gaf aanleiding tot twijfels over de vooronderstelde objectiviteit van het medium fotografie. Als schakels in een groter systeem bieden de verzamelde werken hier verschillende perspectieven vanwaaruit esthetische bezwaren of affecten afgezet kunnen worden tegen de politieke achtergrond waarin ze ontstonden of later ontvangen werden. In the Belly of the Whale mijdt zo een eenduidige synthese.

Live lezing-rondleidingen worden gegeven door o.a.: Aaron Peck (auteur, kunstcriticus), Nicoline van Harskamp (kunstenaar), Mohammad Salemy (criticus een curator), en Aaron Schuster (filosoof).