Om toekomst te creëren is het vaak nodig om het verleden uit te roeien.

De Mens is de enige diersoort die de macht heeft op te treden als zijn eigen vernietiger – en dit is de wijze waarop hij gedurende het grootste gedeelte van zijn geschiedenis heeft opgetreden.
– Ayn Rand, De deugd van het egoïsme, 1964

De drang tot agressie en vernietiging maakt hier zeker deel van uit; de ontelbare historische en dagelijkse wreedheden bevestigen hoe sterk en overheersend dit verlangen is. Het stimuleren van deze destructieve impulsen door een beroep te doen op idealisme en het erotische instinct maakt het als vanzelf mogelijk dat ze tot uiting komen. Wanneer we stilstaan bij de wreedheden die in de loop van de geschiedenis zijn bijgeschreven, krijgen we het gevoel dat idealistische motieven vaak niet meer zijn geweest dan een camouflage voor de vernietigingsdrang; soms, zoals in het geval van de wreedheden van de Inquisitie, lijkt het erop dat deze, hoewel het idealisme in het bewuste op de voorgrond trad, zij hun kracht ontleenden aan de destructieve instincten die in het onderbewuste verscholen liggen. Beide interpretaties zijn plausibel.
Waarom oorlog? Een briefwisseling tussen Freud en Einstein, 1933

Ieder mens moet voor zichzelf beslissen of hij zich in het licht van creatief altruïsme wil bewegen, of in de duisternis van destructief egoïsme. Laten we proberen om gulheid en altruïsme te onderwijzen, want we worden egoïstisch geboren.
– Martin Luther King

Vernietiging als vorm van maatschappijkritiek, maar ook regelloze, zinloze vernietiging; vernietiging puur voor het genot.
– Russell Ferguson, ‘The Show is Over’ in Damage Control: Art and Destruction Since 1950, 2013

De passie voor vernietiging is ook een creatieve passie!
– Mikhail Bakunin

The destructive character is young and cheerful. For destroying rejuvenates in clearing away the traces of our own age; it cheers because everything cleared away means to destroyer a complete reduction, indeed eradication, of his own condition. But what contributes most of all to this Apollonian image of the destroyer is the realization of how immensely the world is simplified when tested for its worthiness of destruction. This is the great bond embracing and unifying all that exists. It is a sight that affords the destructive character a spectacle of deepest harmony.
– Walter Benjamin, Destructive Character, 1931

Each visible fact absolutely expresses its reality.
Certain machine produced forms are the most perfect forms of our period.
In the evenings some of the finest works of art produced now are dumped on the streets of Soho.
Auto creative art is art of change, growth movement.
Auto-destructive art and auto creative art aim at the integration of art with the advances of science and technology. The immediate objective is the creation, with the aid of computers, of works of art whose movements are programmed and include "self-regulation". The spectator, by means of electronic devices can have a direct bearing on the action of these works.
Auto-destructive art is an attack on capitalist values and the drive to nuclear annihilation.
– Gustav Metzger, Auto-Destructive Art Machine Art Auto-Creative Art, 1961

The truth of the matter, as Marx sees it, is that everything that bourgeois society builds is built to be torn down. “All that is solid” – from the clothes on our backs to the looms and mills that weave them, to the men and women who work the machines, to the houses and neighborhoods the workers live in, to the firms and corporations that exploit the workers, to the towns and cities and whole regions and even nations that embrace them all – all these are made to be broken tomorrow, smashed or shredded or pulverized or dissolved, so they can be recycled or replaced next week, and the whole process can go on again and again, hopefully forever, in ever more profitable forms. The pathos of all bourgeois monuments is that their material strength and solidity actually count for nothing and carry no weight at all, that they are blown away like frail reeds by the very forces of capitalist development that they celebrate. Even the most beautiful and impressive bourgeois buildings and public works are disposable, capitalized for fast depreciation and planned to be obsolete, closer in their social functions to tents and encampments than to "Egyptian pyramids, Roman aqueducts, Gothic cathedrals”.
– Marshall Berman, All that is Solid melts into Air, 1982

Have you ever witnessed the anger of the good shopkeeper, James B., when his careless son happened to break a square of glass? If you have been present at such a scene, you will most assuredly bear witness to the fact, that every one of the spectators, were there even thirty of them, by common consent apparently, offered the unfortunate owner this invariable consolation — "It is an ill wind that blows nobody good. Everybody must live, and what would become of the glaziers if panes of glass were never broken?" [...]
– Frédéric Bastiat, The Broken Window, 1850

Een selectie citaten verzameld door Goshka Macuga ter voorbereiding van Episode 2: The Show is Over*

Öğüt & Macuga

Deze tentoonstelling vloeit voort uit het contact dat door Witte de With directeur Defne Ayas tot stand is gebracht tussen twee kritisch geëngageerde kunstenaars: Goshka Macuga en Ahmet Öğüt. De kunstenaars hebben een overeenkomstige artistieke interesse in politiek en geschiedenis en brengen die tot uiting in onder meer performance, live events, sculptuur, film en installatie.

De dialoog tussen Macuga en Öğüt vertrok vanuit de toevallige overeenkomsten tussen hun onderwerpen en ideeën, wat hun vergelijkbare referentiekaders aan het licht bracht. Deze hebben te maken met zorgen over de maatschappij, persoonlijke verhalen en hun ideeën over investeren in samenwerking en de representatie van kritische denkers in de actuele beeldcultuur. Gedeelde referenties als deze vormen de basis van de tentoonstelling, die wordt uitgevoerd in twee hoofdstukken, het eerste onder leiding van Ahmet Öğüt (17 juni t/m 20 augustus), het tweede geleid door Goshka Macuga (8 september t/m 31 december). De kunstenaars onderwerpen elkaars praktijk aan een onderzoek, een proces dat gevoelig is voor misinformatie en misverstanden, maar ook garant staat voor het genereus delen van ideeën, een intensieve tijdsinvestering en speelsheid.

Macuga stelde al vroeg in haar gedachtewisseling met Öğüt over de opzet van de tentoonstelling voor om hun beider werk te benaderen vanuit de begrippen vernietiging en ‘plotselinge verandering’ en zo in de tentoonstelling-als-proeftuin reconstructieprocessen te verkennen. Met Episode 2: The Show is Over stelt Macuga de vraag in hoeverre ‘vernietiging’ kan fungeren als kritiek, protest en commentaar op de huidige culturele situatie. Door de geste van vernietiging te omarmen, bouwt Macuga voort op een rijke geschiedenis van kunstenaars die in de loop der jaren destructie als onderwerp, concept of werkproces hebben opgevat.

Tentoonstellingsconcept: Defne Ayas
Team: Defne Ayas, Samuel Saelemakers, Rosa de Graaf

—Ondersteund door

Adam Mickiewicz Instituut

—Downloads